Base description which applies to whole site

4.2 Artikel 12 Hoofdwegennet

Op dit artikel worden de producten op het gebied van het hoofdwegennet verantwoord. Dit betreft de onderdelen exploitatie, onderhoud en vernieuwing, ontwikkeling, geïntegreerde contractvormen/PPS, en netwerkgebonden kosten. Deze producten zijn gerelateerd aan de beleids­ doelen en -instrumenten zoals beschreven in beleidsartikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid op de beleidsbegroting Hoofdstuk XII.

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van de uitvoering art. 12 (bedragen x € 1.000)
     

Realisatie

Vastgestelde begroting

Verschil

 
 

2018

2019

2020

2021

2022

2022

2022

 

Verplichtingen

3.615.382

3.149.433

3.088.561

2.467.048

3.335.960

3.232.984

102.976

1

Uitgaven

2.472.330

2.400.171

2.791.219

2.952.254

3.176.794

2.982.240

194.554

 

12.01 Exploitatie

3.736

3.812

4.109

4.589

9.298

3.959

5.339

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

3.736

3.812

4.109

4.589

9.298

3.959

5.339

2

12.02 onderhoud en vervanging

717.007

638.953

827.129

844.645

1.188.303

1.192.166

‒ 3.863

 

12.02.01 Onderhoud

669.477

577.089

700.022

693.767

1.021.510

905.185

116.325

3

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

669.477

577.089

700.022

693.767

1.021.510

905.185

116.325

 

12.02.04 Vernieuwing

47.530

61.864

127.107

150.878

166.793

286.981

‒ 120.188

4

12.03 Aanleg

558.823

551.171

649.940

634.468

594.319

600.636

‒ 6.317

 

12.03.01 Realisatie

537.107

509.012

499.097

517.371

414.178

539.194

‒ 125.016

5

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

32.508

15.399

19.411

58.841

25.075

26.454

‒ 1.379

 

12.03.02 Planning en studies

21.716

42.159

150.843

117.097

180.141

61.442

118.699

6

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

17.670

18.013

24.470

25.738

45.774

17.756

28.018

 

12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

605.036

544.906

618.182

733.664

540.204

525.002

15.202

7

12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

587.728

661.329

691.859

734.888

844.670

660.477

184.193

 

12.06.01 Apparaatskosten RWS

459.254

492.731

525.087

560.583

584.178

543.862

40.316

8

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

459.254

492.731

525.087

560.583

584.178

543.862

40.316

 

12.06.02 Overige netwerkgebonden kosten

128.474

168.598

166.772

174.305

260.492

116.615

143.877

9

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

122.474

159.998

158.172

165.705

251.992

116.615

135.377

 

12.09 Ontvangsten

110.467

115.453

92.137

130.876

21.433

27.724

‒ 6.291

 

12.09.01 Ontvangsten

110.467

115.453

92.137

130.876

21.433

27.724

‒ 6.291

10

12.09.02 Tolopgave

0

0

0

0

0

0

0

 

Onderstaand wordt op het niveau van artikelonderdelen en de verplichtingen een toelichting gegeven op de verschillen (de mutaties) tussen de begroting en de realisatie. Zie voor de gehanteerde norm de toelichting ‘normering jaarverslag’ zoals opgenomen in de leeswijzer.

  • 1. De hogere verplichtingenrealisatie van € 103 miljoen is het saldo van hogere en lagere verplichtingen.

    De hogere verplichtingen zijn met name veroorzaakt door:

    • DBFM-projecten (€ 299 miljoen): dit komt voornamelijk door een hogere verplichtingenrealisatie op de A27 Houten-Hooipolder, A12/A15 Ressen-Oudenbroeken (ViA15), A15 Maasvlakte-Vaanplein, A16 Rotterdam en A24 Blankenburgverbinding. Daarnaast is de prijsbijstelling toegevoegd;

    • Planning en studies (€ 186 miljoen): te verklaren door o.a. het werven van capaciteit (impuls) voor stikstofexperts en door het nemen van extra maatregelen voor projectspecifieke mitigatie of -compensatie. Verder komt het met name door de Impuls regeling Strategisch Plan Verkeersveiligheid waarbij een versnelling heeft kunnen plaatsvinden en de geplande uitgaven naar voren zijn gehaald. Daarnaast zijn de voorbereidingskosten voor tijdelijke tolheffing verhoogd in verband met de opdrachtverstrekking aan de RDW. Het programma geluidssanering is mede door de correctie op de specifieke uitkering N65 Vught-Haaren verhoogd. Tot slot heeft er een correctieboeking plaatsgevonden op de verplichting op de overprogrammering naar aanleiding van een teruggedraaide kasschuif waarbij abusievelijk ook de verplichtingen waren meegemuteerd (+ € 191 miljoen);

    • Overige netwerkgebonden kosten (€ 144 miljoen): dit komt met name door de overeenkomst van Beheer en Onderhoud voor de periode 2022-2023. Daarnaast wordt de hogere verplichtingenrealisatie veroorzaakt door de eindafrekening SLA 2018-2021, de verwerking van prijsbijstelling en diverse kleine mutaties;

    • Onderhoud (€ 116 miljoen): het voornaamste deel betreft de eindafrekening van de SLA 2018-2021. Hierbij is het verschil tussen de ontvangen agentschapsbijdrage en de gemaakte kosten over deze periode afgerekend. Daarnaast betreft het de overeenkomst van Beheer en Onderhoud voor de periode 2022-2023, zijn diverse kasschuiven doorgevoerd en is de prijsbijstelling toegevoegd;

    • Vernieuwing (€ 41 miljoen): het voornaamste deel betreft het programma Vervanging en Renovatie (VenR). De hogere verplichtingen worden voornamelijk veroorzaakt door de projecten A12 IJsselbruggen, Van Brienenoordbrug en de N99 Kooijbrug.;

    • Apparaatskosten RWS (€ 40 miljoen): dit zijn met name extra investeringen in informatievoorzieningen naar aanleiding van het rapport Ongekend Onrecht, de toevoeging van loon- en prijsbijstelling en diverse kleinere mutaties;

    • Optimalisering gebruik (€ 30 miljoen): de incidentiele subsidie Digitale Infrastructuur voor Toekomstbestendige Mobiliteit is in 2022 vastgelegd;

    • Exploitatie (€ 5 miljoen): Dit betreft voornamelijk de ophogingen van verplichtingen voor het Nationaal Dataportaal Wegverkeer voor het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata;

    • Diverse kleine mutaties (€ 0,9 miljoen).

      De lagere verplichtingen zijn met name veroorzaakt door:

    • Realisatieprogramma RWS (- € 759 miljoen): dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het doorschuiven van verplichtingenbudget als gevolg van de stikstofproblematiek, onder andere voor de projecten A12/A15 Ressen-Oudenbroeken (ViA15), A6 Almere Oostvaarders-Lelystad, A20 Nieuwerkerk en A4 Haaglanden. Daarnaast is verplichtingenbudget doorgeschoven voor de projecten A12/A27 Ring Utrecht, A27 Houten-Hooipolder, A10 en A4-44 Rijnlandroute en zijn voor diverse projecten kleine mutaties doorgevoerd.

  • 2. De hogere uitgaven op dit artikelonderdeel (€ 5,3 miljoen) wordt veroorzaakt door voornamelijk de toekenning van budget aan het Nationaal Dataportaal Wegverkeer voor het Nationaal Toegangspunt Mobiliteitsdata.

  • 3. De per saldo hogere uitgaven op artikelonderdeel 12.02.01 Onderhoud (€ 116,3 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • De eindafrekening van de SLA 2018-2021 (€ 141 miljoen);

    • Een budgetneutrale overboeking van artikel 12.02 naar artikel 12.06 (- € 115 miljoen) op de overeenkomst Beheer en Onderhoud 2022-2023;

    • Verwerking van de prijsbijstelling (€ 47 miljoen);

    • Het doorvoeren van een kasschuif van 2023 naar 2022 om de tekorten op beheer en onderhoud tot en met 2023 op te lossen (€ 32 miljoen);

    • Diverse kleinere mutaties (€ 11 miljoen).

  • 9. De per saldo lagere uitgaven op artikelonderdeel 12.02.04 Vernieuwing (€ 120,2 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • Uitstellen van de realisatiefase van de renovatie van de Haringvlietbrug en de vervanging van de tuien Galecopperbrug (€ 33 miljoen);

    • Programma Vervanging en Renovatie (€ 31 miljoen) door vertraging van projecten door contractuele wijzigingen bij onder andere de A12 IJsselbruggen en Haringvlietbrug;

    • Vertraging van de uitrol van de intelligente wegkantstations (€ 23 miljoen);

    • Aanbestedingsmeevaller op het project A32 Heerenveen-Akkrum (€ 19 miljoen);

    • Verwerking van de prijsbijstelling (€ 10 miljoen);

    • Diverse kleinere mutaties (€ 4 miljoen).

  • 16. De per saldo lagere uitgaven op artikelonderdeel 12.03.01 Realisatie (€ 125 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • Overprogrammering RWS (€ 373 miljoen);

    • A12/A15 Ressen-Oudenbroeken (ViA15) (- € 305 miljoen): dit betreft voornamelijk het doorschuiven van budget vanwege het uitblijven van de uitspraak van de Raad van State van het Wijzigingstracébesluit;

    • A1 Apeldoorn-Azelo (- € 47 miljoen); het kasritme is gewijzigd vanwege de nieuwe planning en vanwege de door de aannemer ontvangen termijnstaat;

    • A27 Houten-Hooipolder (- € 19 miljoen): wijzigingen in de aanbestedingsplanning zijn de voornaamste reden dat er een lagere realisatie plaatsvindt;

    • A4 Haaglanden – N14 (- € 15 miljoen): dit wordt voornamelijk veroorzaakt vanwege vertraagde werkzaamheden als gevolg van de stikstofproblematiek;

    • A76 Aansluiting Nuth (€ 13 miljoen): de eindafrekening voor de overeenkomst tussen RWS en de provincie is in 2022 betaald in plaats van 2021;

    • A27/A12 Ring Utrecht (- € 12 miljoen): dit wordt voornamelijk veroorzaakt vanwege vertraagde werkzaamheden als gevolg van de stikstofproblematiek;

    • Nieuwerkerk a/d IJssel Knooppunt Gouwe (- € 11 miljoen): dit wordt voornamelijk veroorzaakt vanwege vertraagde werkzaamheden als gevolg van de stikstofproblematiek;

    • A6 Almere-Oostvaarders-Lelystad (- € 8 miljoen); dit wordt voornamelijk veroorzaakt vanwege vertraagde werkzaamheden als gevolg van de stikstofproblematiek;

    • A2 Het Vonderen-Kerensheide (- € 7 miljoen): In 2021 is de aankoop van gronden en verleggen van gasleidingen doorgeschoven naar 2022 en verder inclusief de daarmee samenhangende kosten.

    • Programma Aansluitingen (- € 7 miljoen): de lagere realisatie wordt voornamelijk veroorzaakt door vertraging in de uitvoering en de eindafrekening met de provincie;

    • Praktijkproef Amsterdam (- € 6 miljoen): in 2022 zijn er geen uitgaven gedaan waardoor dit bedrag doorschuift naar 2023;

    • A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidasdok) (- € 14,7 miljoen): door een aanpassing van de uitvoeringplanning is een deel van de uitvoering vertraagd;

    • Geluidsaneringen Weg (- € 5 miljoen): er is verdere vertraging in de uitvoering van de maatregelen met betrekking tot gevelisolatie als gevolg van Covid en verschuiven van beroepstermijnen;

    • Diverse kleinere mutaties (- € 10 miljoen).

  • 32. De hogere uitgaven op artikelonderdeel 12.03.02 Planning en studies (€ 118,7 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • Actualisatie van het programma en generale kasschuif (€ 102 miljoen): door een actualisatie van het programma hebben diverse kasschuiven op de programmering plaatsgevonden. Dit komt met name door de volgende projecten binnen het programma planuitwerkingen en verkenning:

      • Op de overprogrammering heeft een kaderruil plaatsgevonden tussen de drie modaliteiten van het Mobiliteitsfonds waardoor op dit artikelonderdeel een hoger bedrag is gerealiseerd ( € 115 miljoen);

      • Impuls Regeling Strategisch Plan Verkeersveiligheid (€ 64 miljoen);

      • A12/A17 Ring Utrecht (- € 31 miljoen);

      • N35 Knooppunt Raalte (- € 14 miljoen);

      • Programma Duurzaam Mobiliteit (- € 11 miljoen);

      • Programma Geluidssanering (- € 10 miljoen);

      • N35 Verkenning Wierden (- € 9 miljoen);

      • N50 Kampen-Kampen Zuid (- € 8 miljoen);

      • Voor voorbereiding Tol en Vrachtwagenheffing (€ 6 miljoen) is meer uitgegeven;

      • Diverse kleinere mutaties (€4 miljoen).

    • Projectspecifieke compensatie en -mitigatie (€ 25 miljoen): voornamelijk te verklaren door verhoging van de uitgaven door een impuls capaciteit te werven voor stikstofexperts en maatregelen voor projectspecifieke mitigatie of compensatie;

    • Overboekingen (- € 22 miljoen): in 2022 zijn middelen overgeboekt van het Mobiliteitsfonds naar de beleidsbegroting Hoofdstuk XII. Dit betreffen onder andere overboekingen ten behoeve van apparaatsuitgaven. De grote overboekingen zijn voor programma Tijdelijke Tolheffing en Vrachtwagenheffing, opdrachten voor Duurzaam Mobiliteit in het kader van Bouw, Fiets en Subsidie Topsector Logistiek, uitvoeringstoetsen aan de RDW in verband met Europese wetgeving voor Smart Mobility, bijdragen vanuit het Strategisch Plan Verkeersveiligheid voor opdrachten verkeersveiligheid en een subsidie voor Ambulancedata, Capaciteit projectenpool Verkenningen, Luchtweg NSL en capacitaire inzet voor diverse projecten;

    • Bijdragen derden (€ 10 miljoen): dit betreft een bijdrage van de provincie Overijsel aan het project N50 Kampen- Kampen Zuid, een bijdrage van de Provincie Zuid-Holland voor Korte Termijn Maatregel A15 en diverse kleinere ontvangsten.

  • 47. De per saldo hogere uitgaven op dit artikelonderdeel (€ 15,2 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • A24 Blankenburgverbinding (€ 38 miljoen): de realisatie in 2022 is hoger vanwege de meerkosten voor materiaalprijzen en meerkosten als gevolg van vetraging door Covid-19;

    • A12/A15 Ressen-Oudenbroeken (ViA15) (€ 24 miljoen): de realisatie in 2022 is hoger vanwege met name de dagvergoeding van de aannemer in afwachting van uitspraak van de Raad van State. Het hiervoor benodigde budget is overgeboekt vanuit artikel 12.03 Aanleg;

    • A27 Houten Hooipolder (€ 14 miljoen): de tendervergoedingen zijn betaald vanaf artikel 12.04 waar deze begroot waren op artikel 12.03;

    • A16 Rotterdam (- € 17 miljoen): de opdrachtnemer heeft aangegeven bepaalde posten in één vaststellingsovereenkomst te willen verwerken. Deze vaststellingsovereenkomst wordt niet meer in 2022 betaald;

    • A15 Maasvlakte-Vaanplein (- € 13 miljoen): de realisatie in 2022 is lager vanwege een aanpassing van de planning bij o.a. de Botlekbrug;

    • A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (- € 31 miljoen): een lagere realisatie in 2022 vanwege het doorschuiven van betalingen naar 2023 en vanwege een afrekening met de aannemer in 2021 in plaats van 2022 zoals was begroot;

    • Aflossing tunnels (- € 5 miljoen): er is sprake van een overschot vanwege minder voertuigpassages;

    • Diverse kleine mutaties (€ 5 miljoen).

  • 56. De hogere uitgaven op artikelonderdeel 12.06.01 Apparaatskosten RWS (€ 40,3 miljoen) zijn met name veroorzaakt door met name extra investeringen in informatievoorzieningen naar aanleiding van het rapport Ongekend Onrecht, loon- en prijsbijstelling en diverse kleinere mutaties.

  • 57. De hogere uitgaven op artikelonderdeel 12.06.02 Overige netwerkgebonden kosten (€ 143,8 miljoen) zijn met name veroorzaakt door de overeenkomst van Beheer en Onderhoud voor de periode 2022-2023. Daarnaast wordt de hogere uitgaven veroorzaakt door de eindafrekening SLA 2018-2021, de verwerking van prijsbijstelling en diverse kleine mutaties.

  • 58. De lagere ontvangsten (€ 6,3 miljoen) zijn met name veroorzaakt door:

    • A7 Zuidelijke Ring Groningen (- € 25,4 miljoen): dit wordt met name veroorzaakt door een ontvangst van de Provincie Groningen die niet meer is ontvangen in 2022, omdat er nog geen overeenstemming is met de provincie over de btw-afdracht;

    • Daarnaast leiden diverse kleine mutaties op realisatieprojecten (onder andere Programma aansluitingen, A13/A16 Rotterdam, A1/A6/A9 Schiphol Almere, A12/15 Ressen-Oudenbroeken (ViA15)) (€ 12 miljoen) tot hogere ontvangsten;

    • Bijdrage van de provincie Overijssel voor project N50 Kampen – Kampen Zuid is naar aanleiding van de BO MIRT afspraak (€ 8 miljoen) eerder ontvangen;

    • Eindafrekening RVO (€ 0,1 miljoen) is voor Vrachtwagenheffing over het jaar 2021 ontvangen.

12.01 Exploitatie

Motivering

Met exploitatie streeft IenW naar een veilig en optimaal gebruik van de beschikbare weginfrastructuur en het bereiken van een voorspelbare en betrouwbare reistijd van deur tot deur op de meest duurzame manier en met oog voor de leefomgeving. Daarmee worden de verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid in Nederland bevorderd.

Producten

De uitgaven voor de exploitatie hebben betrekking op het verzamelen en verspreiden van verkeersdata en op besturingssoftware voor informatiepa­nelen en andere apparatuur. Samen met de weginspecteurs van RWS resulteert dit in:

  • Verkeersbegeleiding bij grote drukte, inclusief grootschalige evenementen en crisissituaties zoals bij een weeralarm;

  • Hulpverlening, bevorderen doorstroming en informatievoorziening bij pech en ongevallen (incidentmanagement);

  • Maatregelen ter bevordering van gedisciplineerd en sociaal weggedrag, bijvoorbeeld ter voorkoming van het negeren van rode kruizen en vlucht-strookparkeren;

  • Voorlichting over rijkswegen, zoals voorlichting over de gevolgen van wegwerkzaamheden.

De meeste van deze maatregelen worden ingezet vanuit vijf regionale verkeerscentrales en een landelijke verkeerscentrale. Hierbij wordt het rijkswegennet in samenhang met het regionale wegennet beschouwd door toepassing van gebiedsgericht verkeersmanagement waarbij wordt ingezet op regionale samenwerking.

De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden bekostigd uit het budget voor netwerkgebonden kosten. De verdeling naar onder meer exploitatie, onderhoud en vernieuwing is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in de bijlage 'Instandhouding'.

Meetbare gegevens

Tabel 11 Specificatie bedieningsareaal m.b.t verkeersmanagement

Areaalomschrijving

Eenheid

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Realisatie 2022

Begroting 2022

Toelichting

Verkeerssignalering

km op rijbaan

2.781

2.8391

2.890

2.914

2.931

2.904

1

Verkeerscentrales

aantal

6

6

6

6

6

6

 

Spitsstroken

km

319

310

310

308

308

310

2

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

1

De waarde die gepubliceerd is in de ontwerpbegroting 2021 is hier opgenomen.

Toelichting

  • 1. In 2022 is er geen verkeerssignalering (de matrixborden boven de weg) bijgekomen. De voorziene toename door ingebruikname van de twee nieuwe knooppunten ter aansluiting op de Rijnlandroute is doorgeschoven naar 2024. De toename van het totaalcijfer heeft een administratieve oorzaak: de signalering op de A73 bij de Roer- en Swalmentunnel bleek niet goed in de systemen te staan. Dat is in 2022 verbeterd in de data-administratie;

  • 2. In 2022 zijn er geen spitsstroken bijgekomen of afgegaan, conform de Begroting. De totale lengte is iets lager dan in de Begroting was voorzien omdat in 2021, zoals reeds gemeld in het Jaarverslag 2021, de spitsstrook op de A13 is ingekort om ruimte te maken voor de verbindingsbogen van het project A16 Rotterdam.

Tabel 12 Indicator verkeersmanagement
 

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Realisatie 2022

Streefwaarde 2022

Toelichting

Levering verkeersgegevens: op alle bemeten wegvakken wordt betrouw­bare reis en routeinformatie ingewonnen en tijdig geleverd aan de serviceproviders

       

1. beschikbaarheid data voor derden: % van de RWS-meet­locaties dat goed functioneert

92%

93%

93%

94%

93%

90%

1

2. actualiteit data voor derden: % van de gege­vens van een meet­­minuut, dat binnen 75 sec. daarna door RWS wordt geleverd aan NDW

99%

97%

100%

96%

100%

95%

2

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Toelichting

  • 1. In 2022 functioneerde 93% van alle meetlocaties goed. Deze score was boven de streefwaarde van 90%;

  • 2. In 2022 was 100% van alle gegevens tijdig geleverd. Deze score was boven de streefwaarde van 95%.

12.02 Onderhoud en vernieuwing

Motivering

Door middel van onderhoud en vernieuwing worden het hoofdwegennet en de direct omgeving op orde gehouden, zodat het vervullen van de primaire functie gewaarborgd is: het faciliteren van veilig, vlot en comfortabel vervoer van personen en goederen met aandacht voor de kwaliteit van het milieu. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud enerzijds en vernieuwingen anderzijds.

Producten

Het regulier onderhoud van hoofdwegen omvat maatregelen aan verhardingen, kunstwerken (zoals bruggen, tunnels en viaducten), verkeersvoor­zieningen, landschap en milieu en voorzieningen voor verkeersmanagement (zoals signalering en verkeerscentrales). In de bijlage «Instandhouding» wordt uitgebreid ingegaan op de werking van de instandhouding van de netwerken die onder verantwoordelijkheid van IenW vallen.

12.02.01 Onderhoud

IenW zet in op een optimale veiligheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid van het hoofdwegennet over de hele levenscyclus van de infrstructuur. Die omhels wegen, bruggen, viaducten, tunnels, aquaducten, matrix­ borden, verkeerscentrales en verkeersvoorzieningen. Daarbij gelden de eisen ten aanzien van het landschap en het milieu rond de rijkswegen als randvoorwaarden. Onderhoud betreft zowel het preventief als het correctief onderhoud. De uitgaven voor het onderhoud bestaan hoofdzakelijk uit:

  • Uitgaven voor onderhoud van verhardingen waaronderhet herstel van vorstschade en het zoveel mogelijk voorkomen daarvan;

  • Uitgaven voor onderhoud van kunstwerken;

  • Uitgaven voor onderhoud aan (Dynamisch Verkeersmanagement) DVM-systemen zoals matrixborden, informatiepanelen en verkeerscentrales;

  • Klein variabel en vast onderhoud aan verkeersvoorzieningen, zoals onderhoud aan bermen, geleiderail, bewegwijzering, geluidsschermen en verlichting;

  • Uitgaven voor geluidmaatregelen (landschap en milieu) als gevolg van naleving van geluidproductieplafonds voor zover geen onderdeel van een aanlegproject.

Uitgesteld en achterstallig onderhoud

Conform toezegging aan de Tweede Kamer wordt in het jaarverslag aangeven wat de omvang van het uitgesteld en (eventueel) achterstallig onderhoud aan het einde van het jaar was.

Voor het Hoofdwegennet beliep het uitgesteld onderhoud per 31 december 2022 € 905 miljoen, daarvan was € 14 miljoen achterstallig. Ten opzichte van 2021 is het uitgestelde onderhoud met € 256 miljoen toegenomen en het achterstallig onderhoud met € 4 miljoen afgenomen.

Voor een overzicht van het uitgesteld en achterstallig onderhoud op alle RWS-netwerken, wordt u verwezen naar bijlage 2 bij dit jaarverslag.

Tabel 13 Uitgesteld en achterstallig onderhoud (bedragen x € 1 miljoen)
 

2018

2019

2020

2021

2022

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Hoofdwegennet

353

1

552

7

544

12

649

19

905

14

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Meetbare gegevens

Tabel 14 Areaal Rijkswegen
  

Eenheid

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Realisatie 2022

Begroting 2022

Toelichting

Rijbaanlengte

Hoofdrijbaan

km

5.867

5.843

5.842

5.842

5.846

5.832

1

Rijbaanlengte

Verbindingswegen en op- en afritten

km

1.723

1.745

1.766

1.794

1.612

1.790

2

Areaal asfalt

Hoofdrijbaan

km2

77

77

77

77,2

77,3

77,2

3

Areaal asfalt

Verbindingswegen en op- en afritten

km2

15

15

15

15,3

14,4

15,5

2

Groen areaal

 

km2

182

182

183

184

184

183

4

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Toelichting

  • 1. In 2022 is er geen hoofdrijbaanlengte bijgekomen. In de begroting van 2022 was een afname voorzien door de overdracht naar de betreffende provincies van delen van de N18 en de N35; deze hebben nog niet plaatsgevonden. De kleine toename wordt veroorzaakt door administratieve correcties;

  • 2. Er zijn in 2022 geen verbindingswegen bij gekomen: de afname heeft een administratieve oorzaak. De verbeterde registratie van ventwegen langs N-wegen zorgde de afgelopen jaren voor een administratieve toename van de verbindingswegen, zoals gemeld in de Jaarverslagen 2020 en 2021. De definitie voor verbindingswegen is nu aangescherpt, waarbij ventwegen langs N-wegen niet meer als verbindingsweg tellen, maar in een aparte categorie vallen. De hier gerapporteerde verbindingswegen bevatten vanaf nu alleen nog de parallelbanen en de verbindingswegen op knooppunten;

  • 3. Het Hoofdrijbaanoppervlak is iets toegenomen omdat de extra rijstroken op de A20 in het project «A24 Blankenburgverbinding» al in 2022 zijn gerealiseerd;

  • 4. Het groen areaal is in 2022 gelijk gebleven. Dat het cijfer hoger dan de begroting uitkomt is omdat in 2021 het groen areaal al was toegenomen, zoals vermeld in het Jaarverslag 2021.

Tabel 15 Indicator omvang areaal

Areaal

Eenheid

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Realisatie 2022

Begroting 2022

Realisatiex € 1.0002022

Begrotingx € 1.0002022

Oppervlakte wegdek (Exclusief verzorgingsbanen)

km2

92

92,5

91,6

92,7

1.021.510

905.185

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Toelichting

  • 1. De totale oppervlakte van het wegdek is in 2022 iets toegenomen door de aanleg van extra rijstroken op de A20 in het project "A24 Blankenburgverbinding". De netto afname heeft een administratieve oorzaak: de verbeterde registratie van ventwegen langs N-wegen zorgde de afgelopen jaren voor een administratieve toename van de verbindingswegen, zoals gemeld in de Jaarverslagen 2020 en 2021. De definitie voor verbindingswegen is nu aangescherpt, waarbij ventwegen langs N-wegen niet meer als verbindingsweg tellen, maar in een aparte categorie vallen. De hier gerapporteerde verbindingswegen bevatten vanaf nu alleen nog de parallelbanen en de verbindingswegen op knooppunten.

Tabel 16 Indicatoren Beheer en Onderhoud
 

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Realisatie 2022

Streefwaarde 2022

Toelichting

Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onderhoud (1):

1

t/m 2017: De verhouding verstoringen door aanleg, beheer en onderhoud ten opzichte van totale verstoringen (in km.min.)

       

vanaf 2018: Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onderhoud (in voertuigverliesuren)

2%

3%

6%

7%

3%

10%

 

Technische Beschikbaarheid (2):deel van lengte en tijd (%) dat de weg veilig beschikbaar is, zonder dat rij- of vluchtstroken zijn afgesloten als gevolg van aanleg of geplande onderhoudswerkzaamheden

99%

99%

99%

99%

98%

90%

2

Veiligheid (3):

       

a.    voldoen aan norm voor verhardingen (stroefheid en spoorvorming)

99,8%

99,8%

99,7%

99,8%

99,7%

99,7%

3

b.    voldoen aan norm gladheidbestrijding (binnen 2 uur preventief strooien).

97%

97%

Voldoende

99%

99%

95%

4

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Toelichting

  • 1. Bij de indicator ‘Files door Werk in Uitvoering’ worden alleen de files meegeteld die een snelheid hebben lager dan 50 km/uur en een lengte van minsterns 2 km;

    In 2022 was 3% van alle files het gevolg van aanleg en geplande onderhoudswerkzaamheiden (werk in uitvoering). Deze score was ruim onder de streefwaarde van 10%. Dit is weliswaar een daling ten opzichte van 2020 en 2021, maar dat geeft een vertekend beeld. Door coronamaatregelen daalden de files in 2020 en 2021 ten opzichte van 2019 met ongeveer 66%, waardoor het percentage files door onderhoudswerkzaamheden ten opzichte van het totale aantal files in die jaren relatief hoger was. Het totale aantal files in 2022 stijgt uit boven het niveau van 2019. De totale hoeveelheid voertuigverliesuren (vvu) door files door werkzaamheden is gestegen naar 1120 vvu x 1000 ten opzichte van 729 vvu x 1000 in 2021;

  • 2. De Technische Beschikbaarheid van de weg was in 2022 98%. Deze score was ruim boven de streefwaarde van 90%;

  • 3. Het voldoen aan de veiligheidsnormen voor verhardingen wordt gemonitord aan de hand van de schadekenmerken stroefheid en spoorvorming. In 2022 voldeed 99,7% van de wegverhardingen aan deze normen. Daarmee werd aan de streefwaarde van 99,7% voldaan;

  • 4. Het tijdig bestrijden van wintergladheid wordt gemonitord aan de hand van de situaties waarin tijdig preventief dient te worden gestrooid. Er is in 2022 99% gescoord, waarmee aan de streefwaarde van 95% voldaan is.

12.02.04 Vernieuwing

Op dit artikel staan de beschikbare budgetten voor vervanging en renovatie van het hoofdwegennet. Sinds medio vorige eeuw is in hoog tempo een groot deel van de infrastructuur aangelegd. Het is van belang dat de veiligheid en de beschikbaarheid van het hoofdwegennet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Op basis van onderzoek wordt jaarlijks een analyse gemaakt voor welke kunstwerken vervanging of renovatie aan de orde is. RWS bekijkt via inspecties waar maatregelen nodig zijn. Voor een zichtperiode van ongeveer 7 jaar is dit vooruit te plannen in concrete projecten. Voor de periode daarna zijn budgetten beschikbaar, maar wordt de invulling van het programma op een later moment concreet. De werkwijze staat verder toegelicht in de bijlage 'Instandhouding'. In het MIRT-projectenoverzicht zijn onderliggende projecten inzichtelijk gemaakt.

12.03 Ontwikkeling

Motivering

Om een betrouwbaar netwerk te realiseren en de verwachte verkeersgroei te faciliteren, worden infrastructuurprojecten voorbereid en uitgevoerd. Zo wordt bereikt dat de noodzakelijke wegcapaciteit beschikbaar is en komt. Daarbij wordt rekening gehouden met de kaders van veiligheid en leefbaarheid.

12.03.01 Aanleg

In 2022 heeft IenW de volgende mijlpalen gerealiseerd die betrekking hebben op de aanlegprojecten:

Tabel 17 Mijlpalen Aanlegprojecten

Mijlpaal

 

Project

Start realisatie

A2 Het Vonderen - Kerenscheide

   

Bron: Rijkswaterstaat, 2022

Toelichting

In 2022 is de relatie gestart van de A2 Het Vonderen - Kerenscheide.

Tabel 18 Projectoverzicht behorende bij 12.03.01: Aanleg Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Kasbudget 2022

Projectbudget

Openstelling

 
 

begroting

realisatie

verschil

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2022

  

2022

 

2022

  

Projecten nationaal

        

Nationaal

        

Kleine projecten / Afronding projecten

9

5

‒ 4

64

65

   

Programma snelheidsaanpassing

1

1

0

55

55

   

Programma aansluitingen

7

1

‒ 6

129

132

   

Quick Wins Wegen

0

0

0

12

12

   

ZSM 1+2 (spoedwet wegverbreding)

1

0

‒ 1

1.477

1.477

2016

2016

 

Noordwest-Nederland

        

A10 Amsterdam praktijk-proef FES

6

0

‒ 6

44

41

2018

2018

 

A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidas)

22

7

‒ 15

320

593

2032-2036

2032-2036

1

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere

23

28

5

1.176

1.197

2026

2027

 

A1 Bunschoten-Knooppunt Hoevelaken

0

0

0

20

19

2015

2015

 

A28 Knooppunt Hoevelaken

6

0

‒ 6

811

0

n.t.b.

n.t.b.

2

A2 Holendrecht-Oudenrijn

0

0

0

1.210

1.210

2012

2012

 

A9 Badhoevedorp

0

0

0

307

305

2017

2017

 

N50 Ens-Emmeloord

0

0

0

19

19

2016

2016

 

Zuidwest-Nederland

  

0

     

A15 Papendrecht-Sliedrecht

4

3

‒ 1

16

22

2021

2021

3

A4/A44 Rijnlandroute

131

84

‒ 47

589

549

Regio

Regio

4

A4 Burgerveen - Leiden

0

0

0

541

541

2015

2015

 

A4 Delft - Schiedam

0

0

0

642

642

2015

2015

 

A4 Vlietland / N14

0

0

0

16

16

2020

2020

 

N57/59 EuroRAP (verkeersveiligheid)

6

2

‒ 4

17

18

2022

n.t.b.

 

N61 Hoek-Schoondijke

1

1

0

111

111

2015

2015

 

Zuid-Nederland

        

A2 Passage Maastricht

1

1

0

685

685

2016

2016

 

A4 Dinteloord-Bergen op Zoom

0

0

0

260

260

2014

2014

 

A76 Aansluiting Nuth

0

13

13

60

61

Regio

Regio

 

A27 Houten-Hooipolder

51

33

‒ 18

1.843

1.932

2029-2031

2029-2031

 

A2 't Vonderen-Kerensheide

17

10

‒ 7

41

337

2025-2027

2025-2027

 

Oost-Nederland

        

A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15)

313

8

‒ 305

602

658

n.t.b.

n.t.b.

5

A1 Apeldoorn-Azelo: fase 1 en 2a en 2b

61

14

‒ 47

469

479

2023-2025

2023-2025

6

A1 Apeldoorn Zuid-Beekbergen

0

0

0

29

29

2017

2017

 

A50 Ewijk - Valburg

0

0

0

269

269

2017

2017

 

N35 Combiplan Nijverdal

0

0

0

319

319

2015

2015

 

N35 Wijthmen - Nijverdal

1

0

‒ 1

22

23

2018

2018

 

N35 Zwolle - Wijthmen

0

0

0

50

50

2018

2018

 

Noord-Nederland

        

A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2

114

117

3

836

855

2025

2025

7

N31 Leeuwarden (De Haak)

0

0

0

220

221

2014

2014

 

Overig

        

Fileaanpak

7

7

0

61

61

   

Meer kwaliteit Leefomgeving

0

0

‒ 2

150

157

   

Meer veilig

20

18

0

119

115

   

Afrondingen

0

0

0

1

2

   

Totaal aanlegprogramma

801

353

‒ 448

13.613

13.537

   

Uitgaven aanlegprogramma op MF 12.03.01 mbt planning- en studieprogramma

128

61

‒ 67

746

    

Totaal aanlegprogramma

929

414

‒ 515

14.359

    

Budget realisatie (MF 12.03.01)

556

414

 

14.359

13.537

   

Overprogrammering (-)

‒ 373

0

      

Toelichting

  • 1. A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidasdok): middels een Nota van Wijziging op de Miljoenennota van 2023 is € 257 miljoen toegevoegd aan het projectbudget;

  • 2. Het project is teruggegaan naar de planfase en is derhalve opgenomen onder artikelonderdeel planning en studies 12.03.02;

  • 3. Binnen het project hebben zich meer risico's voorgedaan, waardoor het projectbudget is verhoogd met € 5,2 miljoen. Deze risico's betroffen het aantreffen van PFAS en weesleidingen;

  • 4. A4-A44 Rijnlandroute: het projectbudget is verlaagd vanwege een Btw afdracht aan het Btw-compensatiefonds;

  • 5. Het project is vertraagd vanwege uitblijvende vergunningverlening;

  • 6. Voor dit project is in 2022 een uitvoeringsbesluit verleend

  • 7. Het projectbudget is opgehoogd in verband met vertragingskosten als gevolg van stikstofproblematiek.

    12.03.02 Planning en studies

Tabel 19 Projectoverzicht behorende bij 12.03.02: Planning en studies Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Projectbudget

Planning TB

Oplevering/openstelling

 
 

begroting

huidig

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2022

 

2022

 

2022

  

Uitgaven aanlegprogramma op MF 12.03.01 mbt planning- en studieprogramma

‒ 738

‒ 1.264

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Projecten Nationaal

       

Beter Benutten

94

95

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Geluidsaneringprogramma - weg

347

528

nvt

nvt

nvt

nvt

1

Kosten voorbereiding tol

39

112

nvt

nvt

nvt

nvt

2

Lucht - weg (NSL hoofdwegennet)

3

2

nvt

nvt

nvt

nvt

3

Reservering voor LCC

378

458

nvt

nvt

nvt

nvt

4

Snelfietsroutes

2

2

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Reservering Blankenburgverbinding en ViA15

115

121

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Vervolgprogramma Meer Veilig

0

0

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Voorbereiding vrachtwagenheffing

55

367

nvt

nvt

nvt

nvt

5

Impuls Strategisch Plan Verkeersveiligheid

174

266

nvt

nvt

nvt

nvt

6

Verkeersveiligheid Rijks N-wegen

0

207

nvt

nvt

nvt

nvt

7

Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen

163

197

nvt

nvt

nvt

nvt

8

Projecten Noordwest-Nederland

       

A1/A28 Knooppunt Hoevelaken

0

1137

    

9

A12/A27 Ring Utrecht

1542

1640

2020

ntb

*

ntb

 

A7/A8 Corridor Amsterdam-Hoorn

335

353

2025

ntb

2030- 2032

ntb

 

Landzijdige Bereikbaarheid Lelystad Airport: Verbreding A6

101

107

     

Rijksbijdrage aan de Noordelijke Randweg Utrecht

187

196

nvt

nvt

Regio

Regio

 

Stedelijke Bereikbaarheid Almere

28

30

nvt

nvt

Regio

Regio

 

Knooppunt Eemnes

 

1

 

ntb

 

ntb

10

Projecten Zuidwest-Nederland

       

A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouda

138

145

2023

ntb

2028-2029

ntb

 

A4 Leiden/Knooppunt Burgerveen – N14

236

248

2023

ntb

2029-2031

ntb

 

A4 Haaglanden – N14

692

726

2021

ntb

2026-2028

ntb

 

Projecten Zuid-Nederland

       

A2 't Vonderen-Kerensheide

287

0

    

11

A27 Houten – Hooipolder

0

0

     

A67/A73 Knooppunt Zaarderheiken

4

5

2021

ntb

*

ntb

 

Landzijdige Bereikbaarheid Eindhoven Airport

27

0

nvt

nvt

Regio

Regio

12

N65 Vught – Haaren

94

88

nvt

nvt

Regio

Regio

 

Programma SmartwayZ.NL: A67 Leenderheide-Zaarderheiken

201

210

2024

ntb

2030-2032

ntb

 

Programma SmartwayZ.NL: InnovA58

436

459

2023

ntb

2027- 2030

ntb

 

Programma SmartwayZ.NL: ITS en Smart Mobility

9

10

nvt

nvt

nvt

nvt

 

SmartWayZ.NL programmaorganisatie

0

0

     

Projecten Oost-Nederland

       

A1/A30 Barneveld

84

89

2023-2026

ntb

*

ntb

 

N35 Nijverdal – Wierden

120

119

nvt

nvt

Regio

Regio

 

N35 Raalte

13

14

2018

nvt

nvt

nvt

 

N50 Kampen – Kampen Zuid

5

16

2021

*

*

ntb

13

Reservering terugbetaling voorfinanciering A1 Apeldoorn – Azelo

31

32

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Verkeersmaatregelen A28

30

32

nvt

nvt

nvt

nvt

 

A1/A35 Azelo-Buuren

5

5

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Projecten Noord-Nederland

       

N33 Zuidbroek-Appingedam

104

110

2021

*

*

*

 

Overige projecten en reserveringen

172

173

     

Projecten in voorbereiding

       

Projecten Nationaal

       

Studiebudget Verkenningen / MIRT onderzoeken

       

Programma DUMO

       

Programma Fiets

       

Strategisch plan Verkeersveiligheid

       

Afrondingen

0

      

Totaal planning- en studieprogramma

5.515

7.036

     

Begroting (MF 12.03.02)

5.515

7.036

     

Toelichting

  • 1. De toename wordt verklaard doordat meer vastgestelde saneringsplannen in de uitvoering eerder gegeven zijn dan voorzien;

  • 2. In 2022 is een doorstart gemaakt van het programma en is een nieuwe raming opgesteld. Hiervoor zijn door de uitvoerende partijen uitvoeringstoetsen uitgevoerd met als als gevolg dat het budget opgehoogd;

  • 3. Dit betreft een overboeking naar Hoofdstuk XII ten behoeve van een regeling voor een specifieke uitkering voor het oplossen van de fijnstofknelpunten rondom veehouderijen in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL);

  • 4. De toename van het bedrag wordt voornamelijk verklaard door het toepassen van de jaarlijkse extrapolatie;

  • 5. Voor afronding van de wetgevingsfase en het opstarten van de realisatiefase van de Vrachtwagenheffing is het budget opgehoogd;

  • 6. De toename van € 92 miljoen wordt verklaard doordat het budget wat voor de tweede tranche gereserveerd stond in 2023 is versneld. Daanaast heeft er een afdracht plaatsgevonden aan het Btw-compensatiefonds;

  • 7. In 2022 is geld vanuit het de Coalitieakkoordmiddelen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de verkeersveiligheid van Rijks-N-wegen. Daarnaast is in 2022 ook (Amendement 36200-A-55) € 7 miljoen beschikbaar gesteld voor verbetering van de verkeersveiligheid op de N18;

  • 8. De toename van het bedrag is te verklaren door verhoging van de uitgaven door een impuls capaciteit te werven voor stikstofexperts en maatregelen voor projectspecifieke mitigatie of compensatie;

  • 9. Dit project is van de realisatiefase teruggezet naar de planfase op artikel 12.03.02 planning en studies vanwege de toegenomen onderzoekslast in verband met stikstofdepositie. Het tekort is ontstaan bij herijking van de raming na ontbinding van het contract met de aannemerscombinatie (Kamerstukken II, 2018–2019, 29 385, nr. 99). Ook is nu rekening gehouden met renovatie van de Arkervaartbrug;

  • 10. Dit betreft de rijksbijdrage aan het knooppunt Eemnes via een specifieke uitkering;

  • 11. Dit verschil is te verklaren doordat dit project naar de realisatiefase is overgegaan. In de Ontwerpbegroting van 2022 was dit project nog geraamd onder het artikelonderdeel planning- en studies;

  • 12. Ten behoeve van het verbeteren van de landzijdige bereikbaarheid van Eindhoven Airport is € 27 miljoen beschikbaar gesteld aan de gemeente Eindhoven. Eind 2021 is hiervoor een specifieke uitkering verstrekt;

  • 13. Voor dit project is een bijdrage vanuit de provincie is ontvangen.

Voor de volgende projecten zijn de mijlpalen - die in de Ontwerpbegroting 2022 nog een concrete planning kenden - niet geconcretiseerd vanwege vertragingen veroorzaakt door de stikstofproblematiek. Het gaat hierbij om de volgende projecten:

  • A7/A8 Corridor Amsterdam-Hoorn;

  • A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouda;

  • Programma SmartwayZ.NL: A67 Leenderheide-Zaarderheiken;

  • A1/A30 Barneveld.

De A1/A30 Barneveld en A20 Nieuwekerk a/d IJssel – Knooppunt Gouwe hebben inmiddels een indicatieve planning.

Voor de volgende projecten kan het Ontwerp Tracébesluit (OTB) niet genomen worden in verband met onzekerheid rondom de stikstofdepositie. Het opstellen van de planning is afhankelijk van de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State inzake ViA15 en de rekenafstand van 25 kilometer. Het gaat hierbij om de volgende projecten:

  • Programma SmartwayZ.NL: InnovA58;

  • A4 Leiden/Knooppunt Burgerveen – N14;

  • A4 Haaglanden – N14;

  • A67/A73 Knooppunt Zaarderheiken;

  • N33 Zuidbroek-Appingedam;

  • N35 Raalte;

  • N50 Kampen – Kampen Zuid.

12.03.03 Optimalisering gebruik

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden uitgaven gedaan die de optimalisering van het gebruik van infrastructuur op de weg bevorderen. Voorbeelden zijn intelligent verkeersmanagement, informatie over werk in uitvoering en beperkte infrastructurele aanpassing van weginfrastructuur.

Producten

Tabel 20 Projectoverzicht behorende bij 12.03.03: Optimalisering Gebruik (bedragen x € 1 miljoen)

Optimalisering gebruik hoofdwegennet (12.03.03)

Projectbudget

Planning

Projectomschrijving

begroting

vorig

  

Digitale Infrastructuur voor Toekomstbestendige Mobiliteit (DITM)

0

3

  
     

Totaal optimalisering gebruik

0

3

  

Begroting (MF 12.03.03)

0

3

  

12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

Motivering

Bij infrastructuurprojecten boven het drempelbedrag van € 60 miljoen wordt middels een Publiek Private Comparator (PPC) getoetst of een DBFM-contract meerwaarde op kan leveren. Infrastructuurprojecten die via een DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) contract worden aanbesteed, hebben als kenmerk dat sprake is van de overdracht van de integrale onderdelen van een bouwproject (ontwerp, bouw, onderhoud en financiering) aan een private opdrachtnemer. In plaats van een product wordt een dienst uitgevraagd, te weten de beschikbaarheid van de infrastructuur. De betaling voor deze dienst vindt plaats aan de hand van de overeengekomen prestatie die wordt afgezet tegen de daadwerkelijk geleverde prestatie, de beschikbaarheid. De beschikbaarheidsvergoeding wordt pas uitgekeerd na openstelling van het project; tijdens de bouw dient de DBFM-opdrachtnemer daarom zelf de financiering te regelen. Omdat het project gefinancierd is door banken en/of institutionele beleggers, is sprake van een sterke druk vanuit de financierders op de opdrachtnemer om de afgesproken prestatie ook te leveren: op tijd en binnen de geraamde kosten. Een lager prestatieniveau leidt tot lagere betalingen, die op hun beurt de terugbetaling van de financiering moeten zeker stellen. In de bouwfase is doorgaans wel sprake van een gedeeltelijke betaling (de partiële beschikbaarheidsvergoeding) als sprake is van de uitbreiding van een bestaande weg die ook tijdens de verbouwing beschikbaar moet blijven voor het wegverkeer. Bij openstelling van de weg wordt overgegaan naar een volledige beschikbaarheidsvergoeding. Het afronden van een aanbesteding resulteert in een meerjarige verplichting, van zowel aanleg als ook beheer en onderhoud op het desbtreffende project. Op dit begrotingsartikel bestaat daarmee geen enkele budgetflexibiliteit. Slechts bij onderpresteren van de opdrachtnemer kunnen boetes en kortingen worden aangebracht.

De verplichting aan de DBFM-opdrachtnemer vervalt aan het einde van de looptijd van het contract waarna het beheer en onderhoud van deze wegvakken terugkomen bij RWS en de bijbehorende budgetten geraamd worden op het reguliere onderhoudsartikel (artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en Vernieuwing).

Producten

Bij de projecten N18 Varsseveld-Enschede, N31 Leeuwarden-Drachten, N33 Assen-Zuidbroek, 2e Coentunnel, A12 Lunetten-Veenendaal, A12 Veenendaal-Ede-Grijsoord, A15 Maasvlakte-Vaanplein, A1/A6 Diemen- Almere-Havendreef, A27/A1 Utrecht Noord-Eemnes-Bunschoten, A6 Almere en A9 Holendrecht-Diemen (Gaasperdammerweg) is sprake van volledige beschikbaarheidsvergoedingen. De looptijd van deze contracten varieert; in onderstaand projectenoverzicht is zichtbaar wanneer de contracten eindigen.

De projecten A16 Rotterdam, A24 Blankenburgverbinding, A9 Badhoe­vedorp-Holendrecht en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) verkeren in de bouwfase en kennen een partiële beschikbaarheidsvergoeding. De volledige beschikbaarheidsvergoeding wordt na openstelling betaald.

Tabel 21 Projectoverzicht behorende bij 12.04: Geïntegreerde contractvormen/PPS Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Kasbudget 2022

 

Projectbudget

Openstelling

 
 

begroting

realisatie

verschil

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2022

  

2022

 

2022

  

Noordwest-Nederland

        

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A1/A6)

67

62

‒ 5

1.846

1.867

2019

2019

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A6 Almere)

17

17

0

379

384

2019

2019

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A9 Gaasperdammerweg)

61

49

‒ 12

1.178

1.196

2020

2020

 

A1/A6/A9 SA Badhoevedorp-Holendrecht

33

21

‒ 12

1.265

1.296

2026

2026

 

A10 Tweede Coentunnel

55

58

3

2.190

2.209

2013

2013

 

A12 Lunetten-Veenendaal

26

25

‒ 1

698

705

2012

2012

 

A27/A1 Utrecht-Eemnes-Bunschoten

15

16

1

365

371

2019

2019

 

Aflossing tunnels

36

31

‒ 5

959

968

   

Zuidwest-Nederland

        

A15 Maasvlakte-Vaanplein

82

69

‒ 13

2.288

2.307

2015

2015

 

A16 Rotterdam

61

44

‒ 17

1.788

1.748

2022-2024

2025

1

A24 Blankenburgtunnelverbinding

32

70

38

1.975

2.017

2024

2024

 

Zuid-Nederland

        

A59 Rosmalen-Geffen

0

0

0

272

272

2005

2005

 

A27 Houten-Hooipolder

0

14

14

0

2

2029-2031

2029-2031

2

Oost-Nederland

        

A12 Ede-Grijsoord

9

10

1

182

184

2016

2016

 

N18 Varsseveld-Enschede

11

11

0

447

450

2018

2018

 

A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15)

0

24

24

196

204

2022-2024

n.t.b.

 

Noord-Nederland

        

N31 Leeuwarden-Drachten

7

7

0

168

169

2007

2007

 

N33 Assen-Zuidbroek

13

14

1

348

350

2014

2014

 

Tolgefinancierd

        

Tolgefinancierde uitgaven A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15)

0

0

0

505

532

   

Tolgefinancierde uitgaven A24 Blankenburgtunnel

0

0

 

0

0

   

Afrondingen

0

‒ 2

‒ 2

0

‒ 3

   

Totaal uitvoeringsprogramma

525

540

15

17.049

17.228

   

Begroting (MF 12.04)

525

540

15

17.049

17.228

   

Toelichting

  • 1. In de tabel die is opgenomen bij de miljoenennota is per abuis een optelfout gemaakt waardoor het projectbudget te hoog was. Dit wordt nu gecorrigeerd;

  • 2. Binnen het project A27 Houten-Hooipolder wordt ook toekomstig onderhoud opgenomen in het contract van de aannemer. Om die reden wordt vanaf de Najaarsnota 2022 het budget vanuit 12.03.01 overgeboekt naar dit onderdeel. Dit wordt bij de Voorjaarsnota 2023 afgerond.

12.06 Netwerkgebonden kosten Hoofdwegennet

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaats­kosten (inclusief afschrijving en rente) van RWS en de overige netwerkge­bonden kosten geraamd. De overige netwerkgebonden kosten komen ten goede aan exploitatie, onderhoud, vernieuwing, aanleg en DBFM, en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT-systemen, het inspecteren van het areaal en de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.

12.09 Ontvangsten

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden aan de producten op het gebied van Rijkswegen, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.

Licence