Base description which applies to whole site

3.12 Artikel 16. Onderzoek en wetenschapsbeleid

De algemene doelstelling is het scheppen van een internationaal concurrerende onderzoeksomgeving die onderzoekers uitdaagt tot optimale wetenschappelijke prestaties en die goed aansluit op maatschappelijke behoeften.

De Minister is verantwoordelijk voor het stelsel van onderzoek en wetenschap.

Financieren

De Minister bekostigt het onderzoeks- en wetenschapsbestel.

Stimuleren

De Minister stimuleert in het wetenschappelijk onderzoek:

  • kwaliteit en excellentie;

  • zwaartepuntvorming en profilering. De afspraken die hierover gemaakt zijn met de universiteiten staan vermeld in het hoofdlijnenakkoord;

  • samenwerking in de gouden driehoek van bedrijven, kennisinstellingen en overheid. In het innovatiebeleid, waarvoor de Minister van EZK verantwoordelijk is, is hiervoor de missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid ontwikkeld.

Regisseren

De Minister schept voorwaarden voor:

  • een klimaat voor universiteiten en kennisinstellingen voor het doen van excellent onderzoek;

  • de borging van het vernieuwend vermogen en de kwaliteit van het Nederlandse onderzoek;

  • het doelmatig functioneren van wetenschappelijke instellingen die, zowel zelfstandig als in relatie tot universiteiten en bedrijven, een belangrijke plaats innemen;

  • de Nederlandse en internationale onderzoeksfaciliteiten;

  • de coördinatie en positionering van het wetenschapsbeleid op nationaal en internationaal niveau.

De Minister is verantwoordelijk voor het toezicht op een efficiënte besteding van publieke middelen en op voldoende verspreiding van kennis naar de maatschappij.

Kengetallen
Tabel 72 Kengetallen

Kengetal

2016

2017

2018

2019

2020

2021

1

Top 5-positie qua budget kaderprogramma dat naar Nederland gaat1

6

6

6

6

6

 

2

Publieke investering in R&D als % bbp2

0,70

0,67

0,71

0,69

0,74

 

3

R&D personeel (FTE) als‰ van de totale beroepsbevolking3

16,5

17,1

17

17,1

  
1

Bron: Cijfers op basis van Horizon 2020 contracten- en voorstellendatabase, releasedatum 2 februari 2021, bewerking Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

2

bbp-cijfers 2019 tot en met 2021 betreffen nominale cijfers van het CPB uit de Kerngegevenstabel CEP 2021, maart 2021

3

Cijfers over 2020 zijn in november 2021 beschikbaar.

In het onderdeel beleidsprioriteiten zijn de belangrijkste beleidswijzigingen over 2022 opgenomen. Aanvullend zal de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) naar aanleiding van de inzet van de Commissie Weckhuysen aangeven in welke mate programma’s ongebonden en strategische elementen bevatten.

In 2022 vindt de eerste herijking van de in 2015 gepubliceerde Nationale Wetenschapsagenda (NWA) plaats, gezamenlijk met de NWA-routetrekkers, onderzoekers, burgers en andere betrokkenen. De conclusies van de in 2021 uit te voeren evaluatie van het NWA-programma bij NWO worden hierin meegenomen. Op deze manier blijft de NWA ook na 2022 actueel en relevant.

Het Ministerie van OCW steunt daarbij ook de transitie in ‘erkennen en waarderen’. Dit betreft diverse initiatieven van kennisinstellingen in Nederland die gericht zijn op het realiseren van een verandering in de manier van erkennen en waarderen, waarbij naast publicaties ook onderwijs, leiderschap, maatschappelijke impact en team science centraal staan.

Tabel 73 Budgettaire gevolgen van beleid art. 16 (bedragen x € 1.000)
 

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Verplichtingen

1.211.339

1.264.583

1.236.172

1.214.435

1.208.722

1.207.084

1.204.501

Totale uitgaven

1.149.725

1.181.459

1.241.629

1.214.448

1.210.726

1.207.084

1.204.501

waarvan juridisch verplicht (%)

  

99,6%

    
        

Bekostiging

1.024.396

1.048.983

1.102.425

1.085.577

1.081.855

1.078.233

1.075.309

NWO

458.976

492.747

493.335

489.845

489.744

490.727

490.386

KNAW

94.764

95.128

94.934

93.904

93.904

93.583

93.583

KB

51.595

50.899

50.335

50.980

50.980

50.354

50.354

NWO Talentenontwikkeling

165.885

169.561

169.561

169.561

169.561

169.561

169.561

NWO TTW

8.000

8.177

8.177

8.177

8.177

8.177

8.177

NWO Grootschalige researchinfrastructuur

55.380

56.608

56.608

56.608

56.608

56.608

56.608

NWO Praktijkgericht Onderzoek

0

0

57.278

55.229

55.229

53.229

53.229

Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek

33.869

33.392

30.834

21.375

20.354

18.922

16.439

Poolonderzoek

3.147

3.217

3.181

1.534

1.534

1.534

1.534

Caribisch Nederland

2.500

2.555

2.555

2.555

2.555

2.555

2.555

NWO NWA

150.280

136.699

135.627

135.809

133.209

132.983

132.883

Subsidies (regelingen)

23.575

26.816

27.783

28.026

28.026

27.969

28.499

Stichting NLBIF

566

566

0

0

0

0

0

Naturalis Biodiversity Center

6.513

6.664

7.230

7.230

7.230

7.230

7.230

BPRC

11.406

10.918

10.918

10.918

10.918

10.918

10.918

NCWT/NEMO

3.460

3.534

3.534

3.534

3.534

3.534

3.534

STT

221

231

231

231

231

231

231

Stichting AAP

1.032

1.084

1.084

1.084

1.084

1.084

1.084

Nationale coördinatie

377

3.819

4.786

5.029

5.029

4.972

5.502

Opdrachten

524

785

536

498

498

536

347

Bijdrage aan agentschappen

1.317

986

881

881

881

881

881

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

1317

986

881

881

881

881

881

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

99.913

103.889

110.004

99.466

99.466

99.465

99.465

EMBC

1228

1357

1264

1265

1342

959

959

EMBL

5.241

5.329

5.329

5.329

5.329

5.329

5.329

ESA

31.146

33.387

33.387

33.387

33.387

33.387

33.387

CERN

50.531

51.636

51.417

47.116

47.072

47.072

47.072

ESO

9.081

9.442

15.869

9.631

9.631

10.096

10.096

NTU/INL

2.686

2.738

2.738

2.738

2.705

2.622

2.622

Ontvangsten

154

101

101

101

101

101

101

Uitsplitsing verplichtingen
 

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Verplichtingen

1.211.339

1.264.583

1.236.172

1.214.435

1.208.722

1.207.084

1.204.501

waarvan garantieverplichtingen

‒ 1.030

0

0

0

0

0

0

waarvan overig

1.212.369

1.264.583

1.236.172

1.214.435

1.208.722

1.207.084

1.204.501

De garantieverplichtingen hebben betrekking op een lening aan hetBiomedical Primate Research Centre. Het Ministerie van OCW staat voor deze lening garant. Deze verplichtingen worden niet geraamd.

Budgetflexibiliteit

Van het totale budget voor artikel 16 is in 2022 99,6 procent juridisch verplicht.

Bekostiging

Het beschikbare budget voor 2022 is 100 procent juridisch verplicht. De verplichtingen hebben betrekking op de betalingen aan de nationale onderzoeksinstellingen Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en Koninklijke Bibliotheek (KB) alsmede bijdragen aan Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, Poolonderzoek en Caribisch Nederland. De wettelijke grondslag van de bekostiging is vastgelegd in de NWO wetten en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW).

Subsidies

Van het beschikbare budget voor 2022 is 84,5 procent juridisch verplicht. Het betreft hier subsidies aan stichtingen en centra met een specifieke rol in de kennisinfrastructuur zoals Naturalis Biodiversity Center, Biomedical Primate Research Centre (BPRC) en Nationaal Centrum voor Wetenschap en Technologie/NEMO.

Opdrachten

Van het beschikbare budget voor 2022 is 33,3 procent juridisch verplicht op grond van een in 2015 aangegane overeenkomst.

Bijdrage aan agentschappen

Het beschikbare budget is voor 100 procent juridisch verplicht.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Het beschikbare budget is voor 100 procent juridisch verplicht.

Bekostiging

Het Ministerie van OCW bekostigt de nationale onderzoeksinstellingen NWO, KNAW en KB. Hiermee stelt de Minister deze organisaties in staat om binnen de wettelijke kaders en in lijn met de vierjaarlijkse strategische agenda en strategische plannen van de instellingen hun missie en doelstellingen te realiseren. Die zijn gericht op het bevorderen van de kwaliteit van het wetenschappelijk onderzoek in Nederland en het initiëren en stimuleren van nieuwe ontwikkelingen daarin.

Het Ministerie van OCW draagt met een structureel karakter bij aan:

  • NWO voor grote infrastructurele onderzoeksvoorzieningen voor de uitvoering van projecten die geselecteerd zijn op grond van de resultaten van de nationale roadmap commissie grootschalige researchinfrastructuur. Met de inzet van deze middelen worden Nederlandse onderzoekers in de gelegenheid gesteld om te kunnen werken met onderzoeksfaciliteiten van wereldniveau;

  • NWO voor het uitvoeren van een integraal persoonsgebonden talentprogramma waarin naast de «Vernieuwingsimpuls» ook de voormalige middelen voor de specifieke doelgroepen zijn opgegaan. Doelen zijn om via competitie op basis van wetenschappelijke kwaliteit voldoende ruimte te geven aan (jonge) veel belovende onderzoekers, excellentie in het onderzoek te bevorderen, en te zorgen voor een adequate in- en doorstroom van onderzoekers zodat er verbetering optreedt in hun loopbaanperspectieven;

  • aanvullende bekostiging voor NWO in het kader van praktijkgericht onderzoek. Doel van deze bekostiging is het met wetenschappelijk onderzoek vervullen van een centrale rol binnen de Nederlandse en Internationale kennisinfrastructuur door hogescholen en universiteiten;

  • aanvullende bekostiging voor NWO voor het Nationaal Regieorgaan Onderwijs Onderzoek;

  • aanvullende bekostiging voor NWO voor een onderzoeksprogramma ‘Wetenschap op de Cariben’;

  • NWO-programma voor het uitvoeren van vernieuwend en maatschappelijk relevant onderzoek via de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). De NWA is gericht op wetenschappelijke en maatschappelijke doorbraken. Belangrijk daarbij is de breedte, de multidisciplinaire aanpak en samenwerking tussen de kennisketen en maatschappelijke partners uit publieke en semipublieke sectoren en uit het bedrijfsleven.

Subsidies

Voor het stimuleren en realiseren van de centrale doelstellingen van het Onderzoek en wetenschapsbeleid worden diverse subsidies verstrekt aan stichtingen en centra met een specifieke rol in de kennisinfrastructuur. Het gaat hier onder andere om bijdragen aan:

  • Naturalis Biodiversity Center voor onderzoek naar de biodiversiteit en instandhouding van de nationale grootschalige infrastructuur voor biodiversiteitsonderzoek;

  • BPRC voor primatenonderzoek en de huisvestiging van primaten, en subsidie aan de Stichting AAP voor het verzorgen van de opvang van de BPRC chimpansees;

  • Stichting Nationaal Centrum voor Wetenschap- en Techniekpromotie (NCWT) voor het beheren en ontwikkelen van NEMO Science Museum en NEMO Kennislink, het organiseren van het landelijke festival Weekend van de Wetenschap en het ondersteunen van overige gerelateerde landelijke activiteiten op het gebeid van wetenschaps- en technologiecommunicatie en –educatie.

Opdrachten

Voor beleidsontwikkeling worden opdrachten verstrekt voor het uitvoeren van diensten. Het gaat hierbij met name om opdrachten voor het beleidsgericht onderzoek en evaluaties.

Bijdrage aan agentschappen

Opdracht aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voor het ondersteunen en stimuleren van een zo groot mogelijk Nederlandse participatie in het EU-Kaderprogramma voor Onderzoek en Innovatie ‘Horizon Europe’.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

Contributies aan grote internationale onderzoeksorganisaties Engineering in Medicine and Biology Society (EMBC), Europees Laboratorium voor Moleculaire Biologie (EMBL), European Space agency (ESA), Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (CERN), European Southern Observatory (ESO) en Nederlandse Taalunie (NTU/INL). Door deelname van Nederland aan deze intergouvernementele organisaties krijgen de Nederlandse wetenschappelijke onderzoekers toegang tot unieke grootschalige onderzoeksfaciliteiten en internationale netwerken van toponderzoekers. Deze deelname is mede van groot belang voor het functioneren van Nederlands nationale onderzoeksbestel.

Licence